Dieta Paleo w ostatnich latach stała się niezwykle popularna. Dlatego też w niniejszym artykule przedstawiono podstawowe zagadnienia z nią zwiazane.
Streszczenie:
- Dieta Paleo – historia powstania
- Dieta Paleo – zasady
- Dieta paleo – opinie naukowców
- Dieta paleo może pomóc w chorobach skórnych
- Podsumowanie
Photo by valeria_aksakova
1. Dieta Paleo – historia powstania
Dieta Paleo jest niestety często mylona z dietą ketogeniczną, w której zawartość tłuszczu w dziennej racji żywnościowej wynosi 10-15%. Warto zwrócić uwagę, że jest ona bogata w tłuszcz, jednakże została przystosowana przez Lorena Cordaina do wykorzystania wśród sportowców. Z tego też powodu jest bogatsza na tle ketogenicznej w węglowodany które są niezbędnym elementem dostarczającym budulca (glukoza) glikogenu. Jest on wykorzystywany jako źródło energii w wysiłkach o wysokiej intensywności. W Paleo chodzi przede wszystkim o spożywanie nieprzetworzonej żywności, oraz oparciu modelu o większą zawartość tłuszczy niż w statystycznej diecie. Dalej w tym przypadku będzie to więcej niż zalecane w diecie ketogenicznej 10 – 15%.
Dieta paleo nazywana „dietą naszych przodków” jest niestety często błędnie rozumiana. W XXI wieku nie jest możliwe udawanie się na swobodne polowania. Większość ówczesnych (paleolitycznych) gatunków zwierząt wymarła lub została poddana ewolucji. Nie będziemy także chodzić i zrywać korzonków czy bulw rosnących w ziemi. Niektóre obecnie występujące warzywa (ziemniaki) czy owoce (banany) były raczej w tamtych czasach nieznane. Naukowcy i antropologowie byli w stanie zrekonstruować tę dietę w oparciu o dowody zebrane z pozostałości archeologicznych i badania współczesnych plemion koczowniczych.
Prehistoryczny człowiek jest również znany jako „łowca i zbieracz”, ponieważ rolnictwo jeszcze się w tamtych czasach nie rozpoczęło. We współczesnym świecie wciąż mamy około kilkunastu plemion wciąż podążających za tą samą koncepcją myśliwego i zbieracza. Te plemiona znajdują się w różnych częściach świata i we wszystkich klimatycznych obszarach. Najszerzej badanym plemieniem jest plemię Hadza z centralnej Tanzanii. Kontynent afrykański jest uważany za cechę ewolucji człowieka, w której znajduje się większość prehistorycznych skamielin. Ponieważ grupa Hadza zamieszkuje tropikalny las, ich dieta składa się głównie z roślin, owoców, bulw i zwierząt łownych. Jedną z najpopularniejszych grup żywności dla nich jest miód. Dostępne są również badania dotyczące niektórych nordyckich plemion, które żyją głównie na rybach i innych owocach morza.
DIETA PALEO – ZASADY
Wbrew pozorom dieta Paleo nie wymaga również kupowania wyłącznie egzotycznych produktów. Stosować może ją każdy, gdyż oparta jest przede wszystkim na świeżych, nieprzetworzonych produktach: owoce, warzywa, ryby, mięso, owoce morza. Ponadto, eliminuje się z niej produkty które nie mogły występować przed rozpoczęciem się epoki rolniczej. Wprowadziła ona do ludzkiej diety zboża. Eliminuje się także kasze, płatki, produkty mleczne, rośliny strączkowe, alkohol, pokarmy z dużą zawartością soli, rafinowane cukry i inne przetworzone produkty spożywcze.
DIETA PALEO – OPINIE NAUKOWCÓW
Analizując wpływ jakiejkolwiek diety warto posiłkować się meta-analizami, które są oparte na zbiorze wielu badań w danym obszarze (np. 50 – 100 itp.) analizowanych zbiorczo przez zespół naukowców. Na podstawie zebranego materiału wyciągane są wnioski. Poniżej przedstawiono wyniki dwóch analiz dotyczących wpływu diety paleolitycznej przeprowadzonych przez dwa niezależne zespoły naukowe Kowalski i Bujko (2012) oraz Manhaimer’a i wsp. (2015).
Badania obserwacyjne łowców-zbieraczy i innych populacji niezachodnich wspierają pogląd, że paleolityczny typ diety może zmniejszać ryzyko pojawiania się wielu chorób. Z danych wynika, iż ten sposób żywienia pełni rolę prewencyjną w powstawaniu zespołu metabolicznego, nadwagi, otyłości, cukrzycy typu 2 oraz chorób sercowo-naczyniowych które bardzo często współwystępują z powyższymi chorobami. Oprócz tego wskazuje się, iż warto wprowadzić ją do leczenia trądziku pospolitego. Z badań wynika, iż może wpływać ze względu na bogatą zawartość mikroelementów (zawartych w warzywach i owocach) na poprawę wzroku.
DIETA PALEO MOŻE POMÓC W CHOROBACH SKÓRNYCH
Odnosząc się do trądziku warto zwrócić uwagę, iż jest to zmiana skórna. Pojawia się coraz więcej dowodów naukowych według których spożycie insulinotropowych produktów nabiałowych, czy żywności wysokoglikemicznej jest związane z nawarstwianiem się tego typu problemów w krajach zachodnich. Dlatego też wyeliminowanie żywności przetworzonej która nie występuje w diecie paleolitycznej może dawać dobre rezultaty w regulacji różnych procesów odpowiedzialnych za wypryski skórne. Oprócz tego wskazuje się, iż ze względu na brak produktów glutenowych przeciwdziała ona zwiększaniu się przepuszczalności jelit. Dostarcza także odpowiednią ilość błonnika o działaniu prebiotycznym tworząc mikroflorę jelitową. Wzmocnienie jelit przeciwdziała pojawianiu się także wymienionych wyżej zmian skórnych, zwiększa odporność organizmu na infekcje, a także przeciwdziała pojawianiu się chorób autoimmunologicznych.
PODSUMOWANIE
Dieta paleo obfituje w wyoską gęstość odżywcza produktów. Oprócz tego dostarczana jest odpowiednia ilość błonnika, który wspomaga pracę jelit. W rezultacie, podczas stosowania tego modelu diety częściej po zjedzeniu posiłku odczuwa się sytość. Należy także zwrócić uwagę, iż ze względu na eliminację zbóż, w diecie nie pojawiają się praktycznie wcale lektyny które przyczyniają się do obniżania uczucia sytości.
(Trening dla początkujących – kliknij i dowiedz się więcej)
REFERENCJE
Kowalski L.M., Bujko J. (2012): Evaluation of biological and clinical potential of paleothilic diet, Roczniki Państwowego Zakładu Higieny, 63(1), s. 9 – 15
Manheimer E.W., van Zuuren E.J., Fedorowicz Z., Pijl H. (2015): Paleolithic nutrition for metabolic syndrome: systematic review and meta-analysis, The American Journal of clinical nutrition, 102(4), s. 922 – 932
Cordain L., Eaton S.B., Sebastian A., Mann N., Lindeberg S., Watkins B.A., O’Keefe J.H., Brand-Miller J. (2005): Origins and evolution of the Western diet: health implications for the 21st century, The American Journal of clinical nutrition, 81(2), s. 341 – 354
